گندم از قدیمیترین نباتات به شمار می رود و سابقه کشت آن در ناحیه بینالنهرین به ده هزار سال پیش برمی گردد. ایران به عنوان یکی از مناطق اولیه و اصلی تکامل گندم در جهان بوده و شواهد باستان شناسی نشان می دهد که انسان ها حدود 10 هزار سال قبل در این منطقه به کشاورزی و کشت گندم پرداختهاند .
بانک ژن گیاهی ملی ایران یکی از مهمترین مراکز نگهداری منابع ژنتیکی گندم در ایران و جهان است. این بانک ژن مجموعهای ارزشمند از ارقام بومی، لاینهای اصلاحشده و گونه های وحشی گندم را در خود جای داده است. رقم گندم نان اوحدی یکی از ارقام متحمل به خشکی مناسب کشت در مناطق دیم کشور از منابع ژنتیکی بومی بانک ژن گیاهی ملی ایران معرفی شده است. همچنین رقم سرداری یکی از منابع ژنتیکی بومی گندم نان به تنهایی در اصلاح و معرفی بسیاری از ارقام کشور نقش داشته است.
همچنین کلکسیون های بخش غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور بزرگترین کلکسیون های لاین های اصلاحی گندم در کشور را دارا می باشند که سنگ بنای معرفی ارقام گندم در کشور در طی نیم قرن اخیر بوده اند.
اگر چه فرآیند های به نژادی برای معرفی ارقام متنوع و مقاوم به تنش های محیطی و زنده اهمیت ویژه ای برای ارتقا امنیت غذایی دارد اما حفظ و توسعه کشت منابع ژرم پلاسم گندم بومی در مزارع کشاورزان امکان تکامل پویا و توسعه تنوع ژنتیکی گندم را فراهم می کند. با توجه به اهمیت این موضوع مرکز ملی مدیریت منابع ژنتیکی با همکاری موسسه آموزش و ترویج کشاورزی به ساخت مستندی در زمینه تکامل گندم در ایران پرداختند. اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در زمینه حفظ مزارع سنتی با توسعه کشت گندم های بومی و حفظ تنوع گونه های وحشی با تداوم تکامل گندم می تواند منابع ژنتیکی جدیدتر با ویژگی های بهتر را به ارمغان آورد.
همگام با این فرآیند طبیعی، جمع آوری، احیا و ارزیابی منابع ژنتیکی بومی و زمینه سازی بهره برداری منابع ژنتیکی پر پتانسیل روشی مطمئن برای حفاظت این میراث ارزشمند کشاورزی است و اهمیت ویژه ای در تامین امنیت غذایی دارد.
روز گندم بهانه ای برای تفکر بیشتر در زمینه ارزش نهادن بر حفظ این میراث ملی کشور بشمار می رود.