در راستای حفظ حقوق کشورها نسبت به منابع ژنتیکی و دانش سنتی مرتبط با آن، علی بحرینی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد دفتر سازمان ملل متحد در ژنو، روز جمعه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۴، معاهده «مالکیت فکری منابع ژنتیکی و دانش سنتی مرتبط» را به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران، در مقر سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) امضا کرد.
با این امضا، ایران رسماً به جمع چهل و دو کشور نخست امضاکننده این معاهده پیوست. معاهده مذکور پس از بیش از دو دهه مذاکره فشرده میان دولتها و کارشناسان بینالمللی، در تاریخ ۴ خرداد ۱۴۰۳ (۲۴ مه ۲۰۲۴) طی یک کنفرانس دیپلماتیک در ژنو، به تصویب نهایی رسید. لازمالاجرا شدن این معاهده منوط به الحاق یا تصویب آن توسط دستکم پانزده کشور است.
شایان ذکر است در جریان برگزاری کنفرانس دیپلماتیک سال گذشته، دکتر سمر خیامیم، نماینده مرکز ملی مدیریت منابع ژنتیکی کشاورزی و منابع طبیعی کشور، بهعنوان تنها نماینده وزارت جهاد کشاورزی در این اجلاس حضور یافته و ضمن شرکت فعال در جلسات، دیدگاهها و نظرات کارشناسی این وزارتخانه را ارائه کرده است.
امضای این معاهده گامی مهم در جهت حمایت از حقوق کشورهای دارنده تنوع زیستی و دانش بومی محسوب میشود و میتواند از بهرهبرداری غیرمنصفانه از منابع ژنتیکی و دانش سنتی جلوگیری کند.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای غنی در حوزه منابع ژنتیکی و دانش سنتی مرتبط به آن، همواره از اعضای فعال این مذاکرات بوده و در روند نهایی سازی این معاهده نقش بسزایی ایفا کرده است.
